Geschiedenis

De wedstrijd werd opgericht als eerbetoon aan Jacques-Charles Sels, een bekende wielerjournalist die zes talen sprak en ooit voor zeventien dagbladen schreef. Op 7 mei 1920 sloeg het noodlot echter toe. Tijdens de verkenning voor de wielerwedstrijd Milaan-Antwerpen, naar aanleiding van de Olympische Zomerspelen in Antwerpen, begaf de achteras van de auto het. De 58-jarige Antwerpenaar probeerde nog uit zijn wagen te springen, maar deze landde recht op hem. Het ongeval vond plaats in de Franse gemeente Mison en koste uiteindelijk het leven aan Sels en de Brusselaar Jacques Broeckx. Ter nagedachtenis aan de succesvolle journalist organiseerde de Parijse krant Le Journal in 1921 een wielerwedstrijd: Schaal Sels was geboren.

Eerste edities

Op maandag 23 mei 1921 om 12 uur werd onder een blakende zon het startschot gegeven van de allereerste Schaal Sels, toen een interclubkoers. Na een spurt met veertien bereikte René Vermandel als eerste de aankomstlijn. Volgens het reglement moest de winnende club  de volgende editie organiseren, maar zij bleken hier niet toe in staat. Daardoor was er in 1922 geen Schaal Sels.

Op maandag 30 juli 1923 ging de tweede editie met een jaar vertraging van start in Kapellen, met opnieuw Vermandel als winnaar. Een jaar later werd de wedstrijd definitief naar Merksem gehaald, waar de overwinning voor Jules Matton was. Sinds 1924 stond Schaal Sels jaarlijks op de kalender, tot de Tweede Wereldoorlog in 1939 en 1940 roet in het eten gooide. Tussen 1941 en 1943 vond de wedstrijd wel weer plaats, maar in 1944 en 1945 nam de oorlog opnieuw de bovenhand.

Wijziging statuut, media en aankomstzone

Tussen 1946 en 2013 werd geen enkele jaargang overgeslagen maar werden er wel regelmatig wijzigingen doorgevoerd. Zo was het in 1996 voor de laatste keer een interclubwedstrijd en kreeg de koers in 1997 een 1.5 statuut, waardoor er punten voor de wereldranglijst te verdienen waren. Dat legde de organisatie geen windeieren want met Johan Museeuw kwam de Wereldkampioen aan de start en met Tom Steels kon een grote naam op de erelijst worden bijgeschreven. Een jaar later, in 1998, kreeg Schaal Sels een 1.4 statuut waardoor enkel profs nog startrecht hadden. In 2002 werd het een 1.3 wedstrijd, in 2005 ten slotte 1.1.

Niet alleen het statuut veranderde, ook de media-aandacht. Zo zond Sporza de wedstrijd uit in 2004, terwijl ze een jaar later op VT4 te zien was. Dit was overigens de eerste keer dat de zender een wielerwedstrijd live uitzond. In 2007 was het de Antwerpse zender ATV die de uitzendrechten verwierf.

Tevens werd ook de start- en aankomstplaats regelmatig verlegd. Tijdens de eerst editie vertrok het peloton vanaf de Velodroom Garden City te Wilrijk om daar na 173 kilometer te finishen. In 1924 verhuisde de karavaan definitief naar de Bredabaan in Merksem. Dé Champs-Elysées van Schaal Sels gooide in 2014 echter roet in het eten: wegenwerken zorgden ervoor dat de wedstrijd, die intussen is uitgegroeid tot een klassieker, voor de zesde maal in de geschiedenis geannuleerd moest worden.

Nieuw concept voor 90ste editie en splitsing

De 90ste editie, die gereden werd op zondag 30 augustus 2015, betekende een nieuwe mijlpaal in de geschiedenis van de wielerwedstrijd. Niet alleen omdat het een jubileumeditie betrof en de Bredabaan als aankomstlijn volledig vernieuwd was, maar ook omdat de organisatie koos voor een volledig nieuw concept. De renners kregen, naast de kilometers kasseien die traditioneel opgenomen zijn in het parcours, ook onverharde stroken voor de wielen geschoven. Een combinatie van Parijs-Roubaix en Strade Bianche dus, wat een primeur betekende voor het Belgische wielrennen.

Deze toenemende internationale media-aandacht heeft ertoe geleid dat Schaal Sels in 2018 werd opgesplitst in Schaal Sels Merksem en Antwerp Port Epic. Schaal Sels Merksem gaat terug naar de roots, met lokale ronden in en rond Merksem. De winnaar zal als eerste over de meet rijden op de Bredabaan, waar ook de Stroboerenmarkt traditiegetrouw zal plaatsvinden. Het blijft dus een volksfeest van, voor en door de Merksemnaar. 

Bent u benieuwd naar het hele verhaal achter sportjournalist Jacques-Charles Sels, het noodlottige ongeval, getuigenissen van nabestaanden en de eerste 55 jaar van de wedstrijd? Koop dan zeker zijn boek. Meer info vindt u op deze pagina.